Cách điều chỉnh âm điệu cho đàn Guitar

Dấu hiệu để nhận biết đàn bị lạc âm điệu là khi bạn gảy dây harmonic thứ 12 (chạm nhẹ vào dây ở phím đàn thứ 12 và gảy dây đàn) và nốt được gảy cao hơn một quãng tám (tay trái giữ dây ở phím đàn 12, tay phải gảy đàn ở phím đàn 12 ) không giống nhau. Điều chỉnh âm điệu guitar  tức là làm cho các nốt của mỗi phím đàn của dây đàn bằng với cao độ nửa cung tương ứng, hoặc thang âm tự nhiên bằng cách điều chỉnh độ dài của xương đàn. Thang âm nửa cung và thang âm tự nhiên tương tự nhau, vì vậy điều chỉnh thang âm tự nhiên của các nhạc cụ bằng đồng được ưa thích hơn. Điều này làm cho nốt của dây đàn ở phím đàn thứ 12 về mặt lý thuyết cao hơn khoảng một quãng tám so với cao độ của nốt của dây đàn tương ứng, và nốt của phím đàn thứ bảy có cao độ quãng tám tương tự như cao độ “harmonic” của phím đàn thứ bảy tương ứng.

Quy trình này giống nhau ở cả guitar đệm và guitar thùng.

Hãy đọc qua mẹo và lời nhắc ở cuối trang này. Có một số điều mà bạn cần lưu ý trước khi bạn thực hiện việc điều chỉnh.

Điều chỉnh tất cả các dây đàn trực tiếp nối đến bộ điều chỉnh. Không điều chỉnh dây ở phím đàn thứ 5 và dây harmonic.

• Đối với guitar điện hoặc guitar acoustic điện: Cắm trực tiếp vào bộ điều chỉnh điện đã được lập trình sẵn với màn hình hiển thị được chiếu sáng. Năm 2010, loại màn hình cơ học được cho là có độ hiển thị chính xác nhất. Sử dụng âm giai đối xứng bên dưới để có được tần số cao độ fn  cho bộ điều chỉnh đã được lập trình.
• Đối với guitar acoustic: Sử dụng một phòng cực kỳ yên tĩnh với bộ điều chỉnh mic. Nên nhớ là điều chỉnh âm điệu nhạc cụ mà bạn sẽ sử dụng sau này. Nếu ban nhạc của bạn chơi theo kỹ thuật drop D, Ab standard, G modal, hay bất kỳ cách lên dây nào khác, bạn nên điều chỉnh dây nhạc cụ theo cách bạn sẽ sử dụng sau này. Xả dây E xuống dây D tốt hơn điều chỉnh bộ tiêu chuẩn, vì độ căng của các dây sẽ thấp hơn.
• Đối với người chơi bass: Trong suốt quá trình này, bạn nên sử dụng móng pick ngay cả khi bạn chơi 1 mình. Chúng ta có thể sử dụng ngón tay khi chơi, nhưng nó sẽ không có đủ độ chính xác hoặc nhất quán trong cả quá trình này.
• Đối với tất cả các nhạc cụ: Điều chỉnh nhiều lần: độ căng của mỗi dây đàn hoặc thay đổi vị trí của cổ đàn hay có thể làm xáo trộn các dây đàn khác. Điều chỉnh cho đến khi mỗi dây đàn được điều chỉnh đến độ hoàn hảo nhất có thể. Sau đó, chuyển sang bước tiếp theo.

Điều chỉnh action

Nếu bạn muốn điều chỉnh khoảng cách giữa dây đàn và bàn phím, bạn nên điều chỉnh ở bước này. Nếu dây đàn bị chạm gây rè thì cần nâng dây lên. Khi dây đàn rung hoặc bị chạm vào 1 phím ở phía dưới, cao độ của nốt nhạc sẽ bị thay đổi làm việc chỉnh âm điệu trở nên khó khăn. Hai cao độ có thể bị va vào nhau gây ra nốt nhạc hơi cao. Việc chạm dây ở cao độ “harmonic” có thể gây ra tạp âm ở phím đàn cao độ hơn, các nốt nhạc ở phím thứ 10 có thể cao hơn nữa. Âm lượng càng nhỏ và thời gian chạm trên các phím liền kề càng nhỏ thì việc bù trừ khoảng cách d càng nhỏ. Nếu bạn thay đổi khoảng cách này sau khi bạn hoàn thành quá trình thiết lập âm chuẩn, bạn có thể phải làm lại tất cả các bước thiết lập này. Nếu bạn thay đổi khoảng cách của bất kỳ dây đàn nào, hãy làm lại bước 2.

• Các cây guitar có chất lượng tốt hơn thì các dây đàn và phím đàn gần nhau hơn nhưng ít va chạm hơn. Các dây đàn càng gần các phím đàn, các dây đàn càng ít bị kéo dài và kéo căng khi nhấn, độ bù trừ khoảng cách d càng nhỏ, việc điều chỉnh ngữ điệu tốt hơn đáng kể (theo cấp số nhân) do các dây đàn ít bị kéo căng, nhưng việc chạm dây đôi khi cũng làm giảm độ điều chỉnh âm chuẩn.
• Để các dây đàn càng gần phím đàn càng tốt; nếu xuất hiện tiếng kêu ở phím kế tiếp, giãn khoảng cách xa ra một chút. Có 1 vài va chạm được cho phép ở các phím cao hơn phím thứ 12. Guitars càng đắt tiền thì các dây đàn càng gần bàn phím của đàn, do đó sẽ có sự điều chỉnh ngữ điệu tốt hơn. Điều chỉnh ngữ điệu có lỗi do dây đàn bị kéo căng ở (T2+(T (2 yi/s))2)1/2–T, trong đó T là lực căng của dây đàn thứ i; và yi  là khoảng cách giữa dây đàn thứ i và đầu của phím thứ 12. Từ phương trình này, có thể nói rằng việc điều chỉnh ngữ điệu sẽ tốt khi lực căng T giảm và khoảng cách yi giữa dây đàn và phím thứ 12 giảm cùng với khoảng cách bù trừ d nhỏ nhất.
• Cần giữ khoảng cách yi nhỏ nhất có thể đối với dây đàn đầu tiên để thực hiện xong việc điều chỉnh âm chuẩn. Nếu khoảng cách yi giữa dây và phím đàn quá lớn, không thể điều chỉnh được âm chuẩn.

Xác định khoảng cách

Kéo dây đàn ở phím thứ 12. Lực kéo vừa phải, không quá mạnh, cũng không quá nhẹ. Khi kéo, hãy chú ý đặc biệt vào các phím mà cần lực kéo mạnh để không bị xảy ra va chạm giữa dây và phím đàn.

• Thậm chí với một bàn phím không được thiết kế theo đúng tiêu chuẩn (đặc biệt là trên guitar), việc kéo dây quá mạnh có thể làm uốn cong các dây một vài cents. Nếu chơi thông thường sẽ không tạo ra vấn đề gì, nhưng đối với cách chơi đòi hỏi độ chính xác cao, khi bạn chơi dây đàn ở phím thứ 12, hãy quan sát bộ chỉnh âm của bạn. Nếu dây quá cao hoặc quá thấp, sẽ không tạo ra được âm chuẩn, lúc này bạn cần điều chỉnh lại.

Điều chỉnh xương đàn

Tùy thuộc vào mỗi loại xương đàn để xác định nên điều chỉnh theo chiều kim đồng hồ hay ngược chiều kim đồng hồ.

• Nếu nốt nhạc ở phím thứ 12 bị cao, nghĩa là xương đàn của dây đó cần được di chuyển lùi ra xa đầu đàn.
• Nếu nốt nhạc ở phím thứ 12 bị thấp, nghĩa là xương đàn của dây đó cần được di chuyển tiến gần về phía đầu đàn.
• So sánh nốt phím thứ 12 với nốt hòa âm ở phím thứ 12 tương ứng với bộ điều chỉnh điện kế, đây là cách điều chỉnh âm chuẩn cho các nốt nhạc giữa đầu xương đàn và khoảng phím thứ 12.

Sau khi điều chỉnh xương đàn bạn sẽ cần lặp lại bước 2. Điều chỉnh lại tất cả dây đàn của tất cả các nhạc cụ.

• Mỗi lần hoàn thành xong bước 2, kéo lại dây mà bạn vừa chỉnh sửa của phím thứ 12 và kiểm tra nó bằng bộ điều chỉnh âm thanh. Bạn sẽ thấy rằng nó không giống như trước nữa, nếu nốt nhạc ở phím thứ 12 chưa hoàn toàn đúng giai điệu, trong khi nốt nhạc ở dây mở hoàn toàn đúng giai điệu, bạn cần lặp lại bước thứ 4 đến khi đúng thì thôi.
• Điều chỉnh nốt nhạc ở dây mở và kiểm tra nốt nhạc ở phím thứ 15 bằng một ống thổi lên dây cơ học (còn gọi là mechanical pitch pipe). Nếu nốt nhạc ở phím thứ 15 vẫn hơi cao, di chuyển ngựa đàn trở lại ⅓ mm. Chơi một vài bài hát trên 1 dây và điều chỉnh độ dài của dây đàn ở ngựa đàn tương ứng nếu âm chuẩn không đạt. Nếu đã đạt chuẩn, hãy chơi dây đó.
• Điều chỉnh nốt nhạc ở phím đầu tiên bằng cách điều chỉnh độ căng của dây đàn, và so sánh dây ở nốt nhạc phím thứ 2 với dây ở nốt nhạc phím thứ 12 bằng bộ điều chỉnh điện tử. So sánh nốt nhạc của 1 dây với bộ ống thổi lên dây của đàn organ dưới đây, nếu hầu hết các nốt cao đều quá cao so với các nốt ống thổi và nốt ở phím đầu tiên, hãy kéo dài dây thêm 0.2mm về phía ngựa đàn, nếu thấp hơn thì di chuyển ngựa đàn về phía bàn phím.
• Lặp lại cho đến khi các nốt nhạc từ nut tới phím thứ 12 của dây đàn gần giống với nốt nhạc tham khảo nhất. Điều chỉnh âm chuẩn tốt hơn của dây xảy ra khi các nốt ở phím thứ 12, 16 và 19 bằng với các nốt điều hòa tương ứng.
• Tinh chỉnh bằng cách chơi bài “Mama’s Pearl” (J5) trên 1 dây guitar.

Lặp lại các bước trên như hướng dẫn cho mỗi dây bằng bộ tinh chỉnh nhạc cụ một cách thường xuyên.

Chơi đàn

Khi bạn đã hoàn thành các bước trên, hãy thử chơi một hợp âm trưởng. Lắng nghe tất cả các âm bội mà bạn có thể chưa nghe rõ. Bây giờ bạn có thể chơi đàn một cách cuồng nhiệt và bạn sẽ nhận ra rằng cây đàn bây giờ đã mạnh mẽ hơn 300 lần lúc chưa chỉnh đàn.